Žička crkva posvećena Hristovom Vaznesenju, zadužbina je Stefana Prvovenčanog, podignuta kao središte arhiepiskopije i krunidbena crkva srpskih kraljeva.
Hram je podignut verovtno pre 1217/18. godine, kada je Stefan Nemanjić krunisan. Godine 1220. u Žiči je proglašena prva srpska Arhiepiskopija na čelu sa prvim srpskim arhiepiskopom Savom. Drugi ktitor hrama bio je Radoslav, sin Stefanov, koji je 1228. godine u Žiči krunisan za kralja, a podigao je spoljnju pripratu.
Žiča je dobila još veći ugled kada je sveti Sava oko 1230. godine u nju preneo mošti Stefana Prvovenčanog, i tu se tada zasniva kult svetog Prvovenčanog kralja.
Arhitektonsko rešenje hrama jeste kombinacija odlika Nemanjine zadužbine u Studenici i svetogorskih hramova Lavre i Vatopeda, svojevrstan spoj vizantijske, romaničke i ranogotičke arhitekture. To je jednobrodna građevina sa kupolom i pripada raškoj stilskoj grupi.
Tokom vekova manastir je više puta stradao pa je dobar deo fresko-slikarstva oštećen. Oslikavanje hrama rađeno je početkom dvadesetih godina XIII veka, pod pokroviteljstvom Save. Status i uloga hrama uticali su na program fresaka, pa dominiraju dva slikana programa, kraljevski i monaški.
Pripremila: Marija Kovač
